Επιτυγχάνοντας τους Στόχους μας: Οδηγός Βήμα προς Βήμα για την Εφαρμογή της Μεθόδου SMART

Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι μέσω του ορισμού και της υλοποίησης ξεκάθαρων στόχων πλησιάζουμε ευκολότερα την επιτυχία. Η διαμόρφωση στόχων δεν είναι μια εύκολη διαδικασία. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη τεχνικών που τη διευκολύνουν, όπως η μέθοδος SMART. Η εν λόγω τεχνική αποτελεί έναν κεντρικό πυλώνα που μπορούμε να ανατρέξουμε όταν αντιμετωπίζουμε περίπλοκες αποφάσεις.

Η μέθοδος SMART δεν αποδίδεται σε έναν μοναδικό δημιουργό. Πρωτοεμφανίζεται στην εργασία του G. Doran, ο οποίος το 1981 δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο “There’s a S.M.A.R.T. way to write management’s goals and objectives” στο περιοδικό “Management Review”. Το άρθρο αυτό περιέγραφε τη μέθοδο SMART ως ένα εργαλείο για τον ορισμό στόχων στον τομέα της διοίκησης.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η ιδέα του καθορισμού στόχων υπήρχε και πριν από το άρθρο του Doran και είχε χρησιμοποιηθεί από διάφορους επαγγελματίες στον τομέα του management. Το άρθρο του Doran έδωσε μια πιο συγκεκριμένη μορφή και ένα ακρωνύμιο (SMART) που καθιέρωσε τη μέθοδο και την έκανε ευρέως γνωστή.

Ο καθορισμός στόχων SMART μπορεί να διασφαλίσει ότι οι στόχοι μας είναι σαφείς και εφικτοί. Εξάλλου, γνωρίζοντας ακριβώς τι χρειαζόμαστε για να ολοκληρώσουμε κάθε βήμα προς τον στόχο μας, θα αυξήσουμε τις πιθανότητες να παραμείνουμε προσηλωμένοι στο να κάνουμε τις ενέργειες που απαιτούνται για να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ποιοι είναι οι 5 παράμετροι SMART;

Το ακρωνύμιο SMART σημαίνει
Specific – συγκεκριμένο,
Measurable – μετρήσιμο,
Achievable– επιτεύξιμο,
Relevant – σχετικό και
Time bound – χρονικά προκαθορισμένο.

Κάθε στόχος SMART θα πρέπει να ενσωματώνει και τα πέντε κριτήρια, προκειμένου να δημιουργήσουμε σαφείς και απτούς στόχους, τους οποίους μπορούμε να επιτύχουμε μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία.

Ας το σκεφτούμε ως μια σειρά σημαντικών ερωτημάτων που θα χρειαστεί να απαντήσουμε πριν ξεκινήσουμε:

Τι ακριβώς θέλουμε να πετύχουμε;

Πώς θα μετρήσουμε την πρόοδό μας;

Είναι εφικτός ο στόχος μας;

Γιατί έχει σημασία για εμάς αυτός ο στόχος;

Πόσο χρόνο χρειαζόμαστε για να πετύχουμε τον στόχο μας;

Θέτουμε συγκεκριμένους στόχους

Κάθε στόχος που τίθεται πρέπει να είναι ακριβής και κατανοητός, ώστε να μπορούμε να επικεντρωθούμε σε αυτόν και να αναλάβουμε τις απαραίτητες ενέργειες για την επίτευξή του. Εάν οι στόχοι μας είναι ασαφείς, δεν θα μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στις προσπάθειες που απαιτούνται για την επίτευξή τους ή δεν θα νιώθουμε δυνατή την ώθηση για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων. Για να καθορίσουμε τους στόχους μας, πρέπει να αναζητήσουμε απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:

Τι θέλουμε να επιτύχουμε; Γιατί αυτός ο στόχος είναι σημαντικός για εμάς; Υπάρχουν περιορισμοί ή υποχρεώσεις που σχετίζονται με τον στόχο;

Ένας τρόπος να καθορίσουμε έναν συγκεκριμένο στόχο είναι να τον περιγράψουμε ως μια δράση που να συνδέεται με ένα ποσοτικοποιημένο αποτέλεσμα.

Κάνουμε τους στόχους μας μετρήσιμους

Ένας στόχος πρέπει να είναι μετρήσιμος, ώστε να μπορούμε να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα, την πρόοδο και να διατηρήσουμε υψηλή την κινητοποίησή μας. Χρειαζόμαστε ένα σημείο αναφοράς για να γνωρίζουμε πότε έχουμε επιτύχει τον στόχο μας.

Για παράδειγμα, αν ο στόχος μας είναι να πετύχουμε άριστα σε ένα δύσκολο μάθημα, πρέπει να ορίσουμε τον ελάχιστο βαθμό που απαιτείται για να περάσουμε τις εξετάσεις. Αν χρειάζεται να πετύχουμε βαθμό πάνω από 7, τότε αυτό είναι το μετρήσιμο όριο του στόχου μας. Έτσι, ένας μετρήσιμος στόχος μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε τον βαθμό επιτυχίας ή αποτυχίας του.

Βεβαιωνόμαστε ότι οι στόχοι μας είναι επιτεύξιμοι

Ο στόχος μας πρέπει να είναι ρεαλιστικός και επιτεύξιμος, αποφεύγοντας να είναι απροσπέλαστος ή ουτοπικός. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τυχόν εμπόδια που μπορεί να επηρεάσουν την επίτευξη του στόχου μας και να αξιολογήσουμε πόσο ρεαλιστικός και επιτεύξιμος είναι. Σημαντικό είναι οι στόχοι μας να εξαρτώνται αποκλειστικά από τις δικές μας προσπάθειες και όχι από τρίτους.

Για παράδειγμα, αν ο στόχος μας είναι να λάβουμε προαγωγή στη δουλειά, η επίτευξή του μπορεί να εξαρτηθεί από τους υποψηφίους για προαγωγή και την απόφαση της διοίκησης. Ωστόσο, αν ο στόχος μας είναι να αποκτήσουμε τη γνώση και την εμπειρία που απαιτείται για να έχουμε την ευκαιρία να λάβουμε προαγωγή, τότε αυτός ο στόχος εξαρτάται μόνο από τις δικές μας προσπάθειες και ενέργειες. Το να θέσουμε ως στόχο την επιτυχία σε ένα δύσκολο και απαιτητικό μάθημα δεν είναι αδύνατο, κάνοντας αυτόν τον στόχο επιτεύξιμο.

Ευθυγραμμίζουμε τους στόχους μας με τις αξίες και τα ενδιαφέροντά μας

Ο στόχος μας πρέπει να είναι όχι μόνο εφικτός, αλλά και συνδεδεμένος με το ευρύτερο πλαίσιο και τους μακροπρόθεσμους σκοπούς μας, ώστε να διατηρήσουμε το κίνητρο για την επίτευξή του. Εάν ο στόχος μας δεν ταυτίζεται με τις αξίες μας και τους μακροπρόθεσμους στόχους μας, αξίζει να τον αξιολογήσουμε ξανά πριν τον καθορίσουμε. Συνήθως, οι ασύνδετοι στόχοι παραμένουν ανεκπλήρωτοι λόγω της έλλειψης κινήτρων και αληθινής προσήλωσης. Εάν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι μας περιλαμβάνουν παραδείγματα όπως η έγκαιρη αποφοίτηση με άριστες βαθμολογίες, τότε ο στόχος της απόκτησης εξαιρετικής βαθμολογίας σε ένα δύσκολο μάθημα είναι σίγουρα σχετικός.

Ορίζουμε χρονικά προκαθορισμένους στόχους

Ο στόχος μας πρέπει να έχει ένα χρονικό πλαίσιο, δηλαδή να καθορίσουμε μια ημερομηνία λήξης. Με αυτήν την προσέγγιση, παρέχουμε κίνητρα στον εαυτό μας για να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να επιτύχει τον στόχο μέχρι εκείνο το χρονικό διάστημα. Έχοντας στο νου μας μια προθεσμία, είναι πιο απλό να καθορίσουμε τις προτεραιότητές μας και να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα ώστε να προσδιορίσουμε τον τύπο των ενεργειών που απαιτούνται για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Για παράδειγμα, γνωρίζουμε από πριν ότι για να πετύχουμε την τέλεια βαθμολογία σε ένα δύσκολο μάθημα της σχολής, διαθέτουμε ένα ολόκληρο εξάμηνο. Έχοντας επίγνωση του χρονικού διαστήματος που έχουμε στη διάθεσή μας για την επίτευξη του στόχου, είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στην ενέργεια! Ως εκ τούτου, η θέσπιση στόχων είναι μια διαδικασία που απαιτεί αφοσίωση για να καταλήξουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα.

Πηγές

1. Locke, E. A., & Latham, G. P. (2002). Building a practically useful theory of goal setting and task motivation: A 35-year odyssey. American psychologist, , 705-717.
2. Ιστοσελίδα του MindTools για τους στόχους S.M.A.R.T. – https://www.mindtools.com/a4wo118/smart-goals
3. Άρθρο στο Forbes: “How To Set S.M.A.R.T. Goals For Your Career” – https://www.forbes.com/advisor/business/smart-goals/